In deze rubriek spreken we met een ouder en een kind over traditie, kwetsbaarheid, ballast en houvast. Dit keer een ontmoeting met Matthijs Vlaardingerbroek en zijn dochter Katie.
Het is tropisch warm, zelfs in een beschutte tuin. Katie heeft een pauzemoment tussen haar weken vrijwilligerswerk bij kinderen en jongeren in Albanië en haar presentatie op het Graceland Festival. “We wonen als gezin nu precies vier weken in dit huis. Het voelt als vakantie!” Het werk van vader Matthijs gaat in de zomerperiode gewoon door. Hij vertelt over een geboekt optreden tijdens een vakantiebijbelweek. “Onverantwoord met dit weer! Ruim 30 graden op een open grasveld. Zeg mij af, laat die kinderen lekker waterspelletjes doen! Maar ja, een activiteit afblazen valt evangelische christenen zwaar, ‘want we doen het voor de Heer’, zeggen ze dan,” verzucht hij.
Matthijs: “In mijn jeugd ben ik erg gepest op school, zo erg zelfs dat ik een keer bleef zitten en van school veranderde”
Matthijs en Lindsey woonden samen met hun kinderen Katie en Daniël sinds 2000 in een Haagse achterstandswijk. Na zestien jaar is hun missionaire project in goede handen overgedragen. Met een mooi feest als afsluiting. Een nieuwe woonplaats, een nieuwe tijd. Katie woont het grootste deel van het jaar in Schotland. Daniël begint aan zijn studie in Delft.
Traditie
Katie reageert verrast dat haar boekje ‘Omvergeblazen’, dat op de redactie belandde, de aanleiding was voor het interview. “Meestal ben ik ‘de dochter van’! Wat grappig dat het nu andersom is!”
Wat wilde je aan je kinderen meegeven, Matthijs? “Dat wij onvoorwaardelijk heel veel houden van haar en haar broer, en dat ze hun eigen weg mogen gaan. Wij zijn hun vliegveld. Ze mogen landen om bij te tanken, daarna gaan ze weer, ze kiezen zelf waarheen ze vliegen,” vertelt hij beeldend.
En wat kreeg je mee, Katie? “Geborgenheid en wijsheid – dat heb ik altijd gevoeld. Mijn ouders zijn mijn beste maatjes die altijd op zoek waren naar wat ik nodig had om me verder te kunnen ontwikkelen. Ik groeide op in een unieke context. Ik herinner me veel plezier, warme familiemomenten en weinig conflicten. We waren een missionair evangelisch gezin, samen met wat ik mijn ‘aanplakfamilie’ noemde: er waren altijd mensen met problemen over de vloer. Zo lang ik me kan herinneren ben ik gewend te delen – en nog steeds trakteer ik liever anderen dan mijzelf. Ik ben me heel bewust van hoe ik mijn geld besteed. Ik herinner me hoe speciaal het was toen we een keer naar de dierentuin gingen, een patatje kregen en een knuffeldiertje mochten uitkiezen. Dat gebeurde nooit, met andermans geld ben je extra voorzichtig. Vele jaren leefde ons gezin van giften. Oh ja, en ik was het enige blanke meisje in de klas, de enige evangelische gelovige in een seculiere context. Ik ging me afvragen hoe het leven is buiten de christelijke bubbel…”
Vader Matthijs Vlaardingerbroek: “Wij zijn hun vliegveld. Ze mogen landen om bij te tanken, daarna gaan ze weer”
Haar ouders hielpen haar met haar geloofsreis, bijvoorbeeld met progressief christelijke boeken van Engelse denkers zoals Shane Claiborne en Nadia Bolz-Weber. Katies zoektocht werd uiteindelijk haar eerste boek ‘Omvergeblazen’ waarin lezers haar indringende proces meebeleven. “Het was niet de bedoeling een boek te schrijven, ik was gewoon met zelfreflectie bezig,” vertelt ze. “Het is bijzonder nu te lezen wat ik anderhalf jaar geleden opschreef.” Bezig zijn in Albanië doet haar goed. “Ik kijk – uit het evangelische gedachtengoed gestapt- sterk ‘vanuit mijn hoofd’ naar sociologie en cultuur. Als tegenwicht doet het me zó enorm goed om samen met die ‘vierkante christenen’* aan het werk te zijn! Ze hebben hart voor mensen en doen veel moois. Van mensen houden, daar komt het op aan! Dan merk ik dat de noodzaak van het zoeken naar ‘wat is waarheid’ vervaagt.”
Kwetsbaarheid
Wanneer kwam je er achter dat je vader ook maar een gewoon mens is? Katie: “Ik ben erg ziek geweest. In klas drie en vier van het gymnasium kon ik nauwelijks naar school. Heel naar. Lang was niet duidelijk wat er aan de hand was. Ik kon geen eten verdragen en heb geruime tijd op sondevoeding geleefd. In die tijd keken mijn moeder en ik geregeld naar real life ziekenhuisprogramma’s – waar ik nu niets meer van moet hebben. Ik zag daar een meisje dat verlangde naar een pizza die ze nooit meer kon eten, en zei: hé, zou ik zoiets ook kunnen hebben? Waarop mijn moeder vanuit haar beschermende rol zei: ‘nee joh…’ Toen drong tot me door dat ouders niet zo onfeilbaar zijn als je denkt, dat ze niet alles weten en hun bezorgdheid willen verbergen. Uiteindelijk werd de ziekte van Crohn geconstateerd. Het was – en is – zoeken naar de juiste medicatie om de situatie stabiel te houden. In die twee jaar deed ik thuis huiswerk en haalde ondanks alle ellende achten en negens. Dus toen ik na mijn ziekteperiode verder kon in klas vijf was ik niet erg gemotiveerd om in het gareel te lopen. Gelukkig kon ik een aangepast programma doen en daarnaast tijd steken in ontwikkelingspsychologie, iets wat me erg boeit.”
Kun je je een moment herinneren waarop je je als ouder heel kwetsbaar hebt gevoeld? “Dat was de ziekte van Katie! Ik worstelde enorm. Al die problematiek van de mensen om ons heen, het leven van giften, al die zorgen – en dan een dochter die zo ziek was, zo ongelooflijk vermagerde. Ik riep uit naar God: hoe kan dit nou! En dan… stilte… Zo moeilijk… In evangelisch Nederland zijn er voor zulke omstandigheden genezingsdiensten. Maar ik heb de gedachte dat God op gebed ter plekke krachtig ingrijpt, losgelaten. Als mensen maken we allerlei processen door. Wat niet wil zeggen dat God daarbuiten blijft.” Katie: “Ik kan mijn ziekte nog niet accepteren, het voelt heel oneerlijk. En ik hoop dat die acceptatie ooit komt.”
Houvast
Wat geeft je houvast? Katie: “Dat ik me realiseer dat houvast niet in waarheid hoeft te liggen, dat ik niet daarnaar hoef te blijven zoeken. Daarnaast noem ik de thuisbasis bij mijn ouders met wie ik alles kan bespreken, ook de randen van het christelijk geloof.”
Dochter Katie Vlaardingerbroek: “Er waren altijd mensen met problemen over de vloer”
Matthijs: “De zucht naar vrijheid, denk ik. Dat ik mag leven als een klimplant die van binnenuit kracht krijgt om te groeien, vanuit een interne stabiliteit. Lezen, schrijven, klankborden met elkaar, dat geeft houvast.”
Ballast
Wat heb je als ballast ervaren in je opvoeding? Matthijs: “In mijn jeugd ben ik erg gepest op school, zo erg zelfs dat ik een keer bleef zitten en van school veranderde. Ik heb veel meegemaakt. Je moet dealen met de pijn uit je eigen jeugd – anders geef je die als vader door aan de volgende generatie. Mijn boek ‘Van kikker tot prins’ gaat daarover.”
Katie: “Ik vond school ook moeilijk, voelde me altijd een eenling. Het was fijn om dan samen met mijn ouders daarvoor te gaan zitten. Introspectie. Gaandeweg ga je je bagage labelen. Als je overal tussenin valt – christenen vinden je ongelovig, ongelovigen vinden je christelijk – is dat lastig. Maar tegelijk betekent het ook kracht. Al zou ik graag iemand ontmoeten die net zo denkt en zoekt als ik.”
In het najaar gaan Matthijs en Katie een tijdje naar de Schotse hooglanden. Extravert zijn ze, maar soms ook heel introvert. Boeken mee, notitieblok mee. Samen lezen, stil zijn, dan weer wat praten – glaasje wijn erbij. Gewoon goed, zo samen.
Joke Veerman
jokeveerman@maandbladreveil.nl
Matthijs Vlaardingerbroek (44 jaar): Gastspreker, verhalenverteller en buikspreker. Schrijft op www.postevangelisch.nl. Was samen met echtgenote Lindsey zestien jaar missionair werker van ‘In de Praktijk’ in de Haagse Spoorwijk. Het gezin leefde jarenlang van giften, pas de laatste zes jaar is er een gewoon inkomen. Matthijs treedt jaarlijks zo’n 200 keer op in evangelisch Nederland, meestal met zijn overbekende buikspreekpop Henkie.
Boeken: ‘Grensverleggend – hoe de kerk opnieuw missionair kan zijn’ en ‘Van kikker tot prins – ontdek je nieuwe identiteit in Christus’.
Katie Vlaardingerbroek (20 jaar): Schrijver, spreker, singer-songwriter en student in Glasgow (godsdienstfilosofie en godsdienstsociologie). http://post-evangelisch.typepad.com/katievlaardingerbroek/
Boek: ‘Omvergeblazen – als je heilige huisjes instorten’.
