Biddag

Een biddag voor gewas en arbeid, het klinkt een beetje ouderwets. Zou biddag niet een eigentijdsere invulling moeten krijgen? Dominees Henk Fonteyn en Pieter Boomsma over bidden voor een mud pootaardappels en preken over de bio-industrie.

Zelf doe ik, sinds ik niet langer in de kerkelijke context werk, nooit meer iets aan biddag. Misschien is dat op zich al veelzeggend. Ik denk dat het vooral op die plaatsen nog belangrijk wordt geacht, waar men de afhankelijkheid van de natuur sterk ervaart, zoals in plattelandsgemeenten en vissersdorpen. In mijn herinnering waren het ook vooral de boeren en de tuinders die naar de kerkdienst op biddag kwamen, inclusief mensen die zich de rest van het jaar vrijwel niet in de kerk vertoonden. Op biddag (en vaak ook op dankdag) ‘voor gewas en arbeid’ (want zo heet het officieel) kwamen ze in de kerk. Meestal was dat ook aan de collecteopbrengst te merken.

Uit mijn periode als gemeentepredikant weet ik dat ik als jong domineetje vaak fulmineerde tegen allerlei door mij veronderstelde vormen van bijgeloof, alsof je onze lieve Heer met een fikse gift in de collectezak kon manipuleren om voor een goede oogst te zorgen, het zogenaamde ‘do ut des’- beginsel (‘Ik geef, opdat gij geeft’).
Later heb ik meer het rentmeesterschap benadrukt en de schepping als gave en opdracht. Daardoor belandde je ook meer in de thematiek van bewuste en zorgvuldige omgang met de dieren en de aarde. Al met al, een uitermate interessante dienst altijd, met allerlei zinvolle concretiseringen. Dat lag dan weer behoorlijk gevoelig, want ik had ook een kippenboer met een stal met tienduizenden kippen. Niet zelden kwam heel gevoelige materie aan de orde, want de kerkvoogdij wilde die rijke kippenboer wel graag het jaar daarop terugzien. En dat ging niet gebeuren als ik te hard tekeer ging tegen de bio-industrie…

Al jaren zit ik er niet meer zo in. Herinneringen genoeg, dat wel. Zou een plattelandsdominee daar iets in herkennen…?

Henk Fonteyn
legerpredikant
henkfonteyn@maandbladreveil.nl

 

Twee keer per jaar hangt er op de viskraam, die op woensdag op een plein hier vlakbij staat, een briefje. De tekst vermeldt, dat de vishandelaar de volgende week niet aanwezig zal zijn in verband met de biddag op Urk, zijn woonplaats. De eerste keer dat ik dit zag staan, was ik onder de indruk van het getuigenis van afhankelijkheid dat de man hierdoor gaf. In plaats van te zorgen voor zijn inkomen, gaat hij bidden en danken.
Zelf preek ik al jaren op biddag in een dorp in Friesland. In de kerk zit dan een aantal boeren en zelfstandigen, maar vooral werknemers. Op biddag deelt men daar pootaardappels uit na afloop van de dienst. Op dankdag wordt de oogst verzameld en de opbrengst gaat naar de voedselbank. En wie geen tuintje heeft (of geen zin) koopt een zak aardappelen en neemt die mee.

De preek gaat meestal, net als ooit bij Henk Fonteyn, over rentmeesterschap. Wij zijn verantwoordelijk tegenover God en zijn schepping en tegenover onze medemensen voor wat we zijn en wat we hebben. Wie voor zichzelf leeft en alleen voor zichzelf zorgt, kan nóg zoveel lijken en nóg zoveel hebben, maar is een arm mens. Daarbij gaat het natuurlijk ook over de hoop die bij ieder leeft. Hoop op een goed seizoen. Hoop dat het werk blijft. Hoop dat men gezond blijft om te doen wat gedaan kan en moet worden. Dat is niet een egoïstisch verlanglijstje, maar het delen van wat je bezig houdt. Wie bidt voor de dingen van elke dag, laat daarmee zien, dat God niet beleefd wordt als een Sinterklaas. Er klinkt in het gebed door, dat het besef, dat het vertrouwen leeft, dat de Heer betrokken is op zijn wereld en op ons mensen daarin.
Hoewel er in veel kerken aandacht is voor biddag op de zondag die volgt op de ooit veel gebruikte 2e woensdag in maart, vind ik het persoonlijk heel bijzonder dat mensen op die doordeweekse dag samenkomen in een eredienst. Samen spreek je het verlangen uit dat je de mogelijkheden zult krijgen om God en je naaste te dienen en samen eer je God als de Schepper van wie je afhankelijk bent.

Pieter Boomsma
predikant
pieterboomsma@maandbladreveil.nl

Categorieën: Geen categorie.