Ahasveros is de koning van het Perzische rijk, dat zich uitstrekt van het huidige Ethiopië tot aan India. Rijkdom, feesten en vrouwen bevestigen zijn macht. Ogenschijnlijk heeft hij het allemaal voor het zeggen. Toch blijkt uit de geschiedenis van Esther dat deze zeer machtige koning wel degelijk zwaktes kent. Hij is een prooi voor gevaarlijke verleidingen door zijn grenzeloze levensstijl. Meer dan tweeduizend jaar later leven wij in een maatschappij waarin grenzen ook ver te zoeken zijn. Herkennen wij de gevaren van grenzeloosheid, die niet alleen Ahasveros’ maar ook ons leven bedreigen?
Grenzeloze show
Ahasveros houdt van feesten. God houdt ook van feesten. De Bijbel leert ons dat Hij feesten voorschrijft aan Zijn volk. Te midden van die feestdagen, het eten en het drinken, ging het altijd om één ding: Dank de Heer voor wie Hij is en wat Hij ons geeft en deel van wat Hij je heeft gegeven met de mensen om je heen. Bij de feesten van Ahasveros gaat het om iets heel anders. Alles wordt ingezet om indruk te maken op anderen. Een grenzeloze show van alles wat hij als koning bezit. Nergens wordt de Grote Koning Die de hele wereld bezit (inclusief alles wat aan Ahasveros wordt toegeschreven) genoemd. Hij lijkt in dit leven van indrukwekkende show helemaal uit beeld.
Wij leven in een maatschappij waarin het enorm belangrijk is hoe je over komt. Een leven gevuld met het verlangen naar eer en erkenning van je omgeving. Daar hoef je geen koning voor te zijn. Hoe kom ik op anderen over? Of het nu gaat om je gezin, je kleding, je auto, je huis, je (vrijwilligers)werk, je facebookpagina, wat dan ook. Waar is de grens in de aandacht die je geeft? Het lijkt soms of ons leven, alles wat we doen en hebben, van onszelf is. De Heer van deze wereld, de onzichtbare Koning, lijkt er weinig mee te maken te hebben. Jezus waarschuwt ons voor de verleiding om enkel bij mensen eer te zoeken. Dat bedreigt ons geloofsleven. ‘Hoe zou u ooit tot geloof kunnen komen? Van elkaar wilt u wel eer ontvangen, maar u zoekt niet de eer die de enige God u kan geven.’ (Joh. 5:44)
Woedend
Midden in dit eindeloze feestleven, waarin de koning zichzelf en zijn gasten niets onthoudt, is daar dan dat ene verlangen dat niet vervuld wordt. Zoals hij alle spullen van het paleis etaleert, wil hij nu ook pronken met de schoonheid van zijn vrouw. Maar zij zegt: ‘nee’. Zijn verlangen gaat in tegen haar verlangen. Hoe grenzeloos de mogelijkheden op de feesten van Ahasveros ook lijken te zijn, zodra er een ‘nee’ komt op zijn verzoek is alle tolerantie weg. Hij is woedend.
Wij leven in een maatschappij waarin enorm veel mogelijk is op allerlei terreinen. We raken steeds minder gewend aan ‘nee’. We worden zo aangemoedigd om allemaal onze eigen keuzes te maken en de gevolgen voor de ander (dichtbij of ver weg) raken uit beeld. We kunnen driftig worden als we geconfronteerd worden met ‘nee’, als het niet gaat zoals wij het willen.
De Bijbel leert ons daarentegen dat het leven van Gods kinderen wél een leven van grenzen is. Het heeft te maken met ‘nee’ accepteren, ook wanneer je iets wèl zou willen. In Galaten 5:17 staat: ‘Wat wij uit onszelf najagen is in strijd met de Geest, en wat de Geest verlangt is in strijd met onszelf. Het één gaat in tegen het ander, dus u kunt niet doen wat u maar wilt.’ Uit onszelf houden we geen rekening met God en met de ander. Gods Geest leert ons uit liefde rekening te houden met de ander. Ook met de grenzen van de ander.
Baat het mij?
Door zijn machtige positie hebben de beslissingen van koning Ahasveros grote gevolgen. In het boek Esther is te zien dat de koning zijn keuzes maakt op grond van de adviezen van raadgevers. Het gevaarlijke is dat de koning niet lijkt te onderscheiden wanneer hij goede of wanneer hij slechte raad krijgt. Zo is daar Haman die de koning wil overtuigen dat het Joodse volk moet worden uitgeroeid. Het volk waarvan de Heer in Zijn woord zegt dat het een ‘licht voor de volken is’, wordt door Haman neergezet als ‘u bent er niet bij gebaat hen rustig hun gang te laten gaan’ (Esther 3:8). Hij ziet het volk niet met Gods ogen. De boze wil niets liever dan dat wij op deze manier keuzes maken. Heb ik daar baat bij? Levert het mij iets op? En als het niet zo lijkt te zijn… dan mag het wat ons betreft verdwijnen. Met deze gedachtegang krijgt de boze via Haman een ingang voor het plan om het Joodse volk te vernietigen.
Begrensd leven
We leven in een grenzeloze wereld waar van alle kanten raadgevers ons met ‘goede raad’ willen beïnvloeden. Vele raadgevers zijn anoniem, ze komen via de onbegrensde media naar ons toe. Ze geven adviezen over wat we materieel nodig hebben, hoe we met elkaar kunnen omgaan, hoe we beslissingen moeten nemen. Heel subtiel krijgt het ‘levert het mij wel iets op’ ook vat op de volgelingen van Jezus. En dat terwijl Zijn raad juist het tegenovergestelde is: ‘Heb je naaste lief als jezelf.’
Hoe kunnen we staande blijven in deze wereld van gevaarlijke grenzeloosheid? De Heer vraagt ons te kiezen voor een begrensd leven. Kiezen voor God liefhebben boven alles en je naaste als jezelf. Dat is geen leven vol grenzeloos plezier, maar wel een leven van ‘volkomen vreugde’. (Joh.15:11)
Ruth Penning
ruthpenning@maandbladreveil.nl
Ruth Penning is docent bij de Near East Ministry.
