We zitten gezellig uit te blazen tussen de Turkse vrouwen en nippen aan een minuscuul kopje echte Arabische koffie. Dochter Isabel, schoondochter Ally en ik hebben net een rondje moskee gedaan, waar de jaarlijkse Turkse markt plaats vindt. Het zijn vooral de culinaire versnaperingen die mogen rekenen op onze onverdeelde belangstelling.
We spreken geen Turks en breken onze tong over de namen van alle exotische lekkernijen, maar voelen ons als Hollanders – weliswaar met een Indisch tintje – volstrekt niet ongemakkelijk. We zijn samen en vlakbij huis. En tussen de voorbijgangers zie ik wel meer verdwaalde Indo’s, ook zij vallen niet op. Ik kijk steels naar Ally. Met haar blonde voorkomen is zij de meest vreemde eend in deze Turkse bijt, maar ook zij lijkt me aardig op haar gemak. Ach ja, waarom ook niet. We zijn er onderhand toch wel aan gewend geraakt dat we een stukje van onze ruimte delen met anderen. En zo niet, dan wordt dat hoog tijd. Stel je voor dat Holland mijn Indische moeder vroeger haar plekje misgund zou hebben…
Als de koffiepauze voorbij is, slenteren we nog even naar een van de grotere tenten op het terrein, waar een twintigtal Turkse vrouwen broden bakken. Gefascineerd kijken we toe hoe zij vanaf het eerste deegballetje samenwerken om hun gasten uiteindelijk de heerlijkste broden voor te kunnen schotelen. De vrouwen glimmen van trots als wij vier, vijf broden extra bestellen voor thuis.
Na ons culinaire uitstapje vervolgen we alle drie onze eigen weg en heb ik een uurtje over voor een fietstochtje. Mijn brein blijft nog wat dralen bij die broodbakkende vrouwen. Wat werkten ze snel en effectief samen. Samen streken ze de eer op van hun werk. En samen hadden ze het maar wat leuk in die tent …
Van de Turkse vrouwen wandelen mijn gedachten naar mijn beide oudste kleindochters. Vijf zijn ze nu. In hun uppie zijn ze niet altijd even moedig, maar samen kunnen ze de hele wereld aan. Neem afgelopen dinsdag. Bij wijze van uitzondering mag de kleine Guusje een balletles van haar nicht Willemke bijwonen. En de normaliter wat schuchtere kleine Willemke verandert plotseling in een prima ballerina, die alles weet, kan en durft. Ze leert haar nichtje alle uitgangsposities en na afloop geven ze samen een dansvoorstelling in mijn woonkamer, met opa, oma en een paar ooms en tantes als publiek. Zonder angst of gêne. Ze doen het immers samen…
Samen bak je beter brood. Samen dans je vrijer. Samen put je nieuwe kracht. Samen ben je sterker. Samen is nooit alleen. Samen is feest.
Individualisme is meer iets van deze tijd? Helaas wel ja. Maar ik vind dat een kortzichtige, stompzinnige dwaling. Een grote zonde.
willemkewieringa@maandbladreveil.nl
Willemke Wieringa runt naast haar gezin een reclamebureau.
